استئوآرتریت (آرتروز) با روش های درمانی

این مقاله راجع به بیماری استئوآرتریت (آرتروز) با روش های درمانی همچنین راه های تشخیص آن، راه های درمانی طب سوزنی و…است.همچین شما می توانید مقالات بیشتری را در وبلاگ کامجوطب مطالعه کنید.

استئوآرتریت (آرتروز) با روش های درمانی

استئوآرتریت (آرتروز)

اُستئوآرتریت که به آن آرتریت دژنراتیو (التهاب مفصلی تخریبی یا تباهشی) یا به شکل عمومی‌تر آرتروز هم گفته می شود سندرومی بالینی است که در آن التهاب خفیف موجب درد مفاصل میشود التهاب مزبور در اثر ساییدگی غیرطبیعی مفصلی که مانند بالشتک عمل می کند و سطح داخلی مفاصل را می پوشاند و تخریب یا کاهش مایع سینوویال مایع چسبندگی ترشح شده از غشای کپسول مفصلی به وجود می‌آید

هنگامی که سطوح استخوان حمایت غضروفی خود را از دست بدهند فرد در هنگام تحمل وزن از جمله در زمان راه رفتن و ایستادن دچار درد میشود درد ممکن است موجب کاهش حرکت عضو و در نتیجه تحلیل رفتگی عضلات ناحیه و شل شدن رباط‌ها (لیگامان ها) شود. اُستئوآرتریت (آرتروز) شایع ترین فرم التهاب مفصلی آرتریت و اولین عامل ناتوانایی مزمن در ایالات متحده است با این که آرتروز به معنی التهاب مفصل است در بسیاری از بیماران مبتلا به آن التهاب مفصل وجود ندارد یا ناچیز است.

اُستئوآرتریت فرایندی است که به زمان نیاز دارد و معمولاً یک علت زمینه ای برای آن یافت می شود که در این موارد به آن اُستئوآرتریت ثانویه گفته می شود چنانچه نتوان علتی برای اُستئوآرتریت پیدا کرد به آن اُستئوآرتریت اولیه گفته میشود تخمین زده شده است که در ۸۵ درصد افراد تا سن ۶۵ سالگی شواهد رادیولوژیک

اُستئوآرتریت به وجود می‌آید هر چند که تنها در ۶۰ درصد از آنها نشانه های بیماری یافت می‌شود در ایالات متحده تعداد موارد بستری افراد به دلیل ابتلا به آرتروز از ۳۲۲۰۰۰ نفر در سال ۱۹۹۳ به ۷۳۵۰۰۰ نفر در سال ۲۰۰۶ رسیده است. آرتروز غضروف مفصلی را گرفتار می کند غضروف بافتی لغزنده است که انتهای استخوان ها را در مفصل می پوشاند غضروف سالم به استخوان ها امکان می دهد تا بر روی یکدیگر به نرمی حرکت کنند و نیز انرژی ناشی از شوک حرکت فیزیکی را جذب میکند

در آرتروز یه می‌شود و از بین می‌رود و در نتیجه استخوانهای واقع در زیر غضروف یکدیگر ساییده می‌شوند و درد تورم و کاهش حرکت مفصل به وجود می آید با گذشت زمان مفصل شکل طبیعی خود را از دست می دهد همچنین خوارها که در واقع زاییده های کوچک ناشی از رشد بیش از حد بافت استخوانی هستند و استئوفیت نام دارند    بر لبه های مفصل رشد می‌کنند ممکن است ذرات ریزی از استخوان یا غضروف بشکند و در داخل فضای مفصل شناور شوند و این اختلال به ایجاد درد و آسیب دیدگی بیشتر بیانجامد

نشانه ها و علایم

نشانه اصلی آرتروز در حاد است که موجب کاهش توانایی و غالباً سفتی می شود در معمولاً به شکل واضح پیز یا احساس سوزش در عضلات و تاندون ها بیان می شود در آرتروز ممکن است صدای ترق و توروق مانندی که به آن crepitus گفته می‌شود در زمان حرکت مفصل یا در لمس آن موجود باشد crepitus واژه یونانی به معنی ترق توروق یا صدایی شبیه خش خش ایجاد شده در هنگام مالش موها در بین انگشتان یا در زمان ریختن نمک در آتش است  ممکن است اسپاسم عضله و انقباض در تاندون ها وجود داشته باشد.

گاهی مفاصل پر از مایع میشوند آرتروز به طور شایع در مفاصل لگن و ران پاها مهره ها به خصوص مهره های گردن و کمر و مفاصل بزرگی که وزن بدن را تحمل می‌کنند مانند سر استخوان ران و مفصل زانو و اتم های انگشتان دست و پا ایجاد میشود ولی از نظر تئوری هر یک از مفاصل بدن ممکن است دچار آن شوند با پیشرفت استئوآرتریت مفاصل مبتلا بزرگتر به نظر می رسند و سفت و دردناک می‌شود

برخلاف درد بیماری آرتریت روماتوئید در طول روز و در اثر بکارگیری مفصل مبتلا بدتر می شود ممکن است در مفاصل کوچکتری که مبتلا به استئوآرتریت می شوند مانند مفاصل انگشتان دست گره های استخوانی سختی موسوم به گره‌های هبردن بر روی مفاصل بین انگشتی دورتر از کف دست و یا به نام گره های بوشارد بر روی مفاصل بین انگشتی نزدیکتر به کف دست به وجود می‌آید

با اینکه گره های مزبور الزاماً دردناک نیستند باعث محدودیت قابل ملاحظه انگشتان می شوند ایجاد استئوآرتریت در انگشتان پا منجر به ایجاد تکمه ها بونیون ها و در نتیجه قرمزی و تورم انگشتان پاها میشود این پرچم‌ها در واقع برجستگی های غیرطبیعی در روی داخلی سر استخوان متاتارس و بخشی از پا واقع در فاصله بین مچ و انگشتان پا که از پنج استخوان دراز تشکیل شده است هستند.

⚠️نکته❌ آرتروز شایع ترین علت آب آوردن زانو یعنی تجمع مایع بیش از حد در داخل یا اطراف مفصل زانو است.

افراد جوانتر هم ممکن است دچار آرتروز شوند ولی شیوع این بیماری در افراد مهم خیلی بیشتر از قبل از ۴۵ سالگی تعداد مردان مبتلا بیش از تعداد زنان مبتلا است ولی پس از این سن خانم‌ها بیشتر از آقایان دچار آرتروز می شوند

برخلاف بعضی دیگر از انواع التهاب مفصلی یا آرتریت استئوآرتریت فقط مفاصل را گرفتار می کند و اعضای داخلی را مبتلا نمی سازد به عنوان مثال در بیماری آرتریت روماتوئید مفصلی است علاوه بر مفاصل بعضی قسمت های دیگر بدن نیز گرفتار می‌شوند و بیماری مزبور با تورم و قرمزی مفاصل احساس بیماری خستگی و به طور ناشایع تب همراه است.

استئوآرتریت در بعضی افراد پیشرفت سریعی دارد و در برخی دیگر نشانه های بیماری جدی ترند دانشمندان از عوامل ایجاد این بیماری بی اطلاع هستند ولی ترکیبی از عوامل شامل افزایش وزن فرایند افزایش سن آسیب مفصلی ناشی از ضربه و وارد آمدن استرس شغلی و ورزشی را در بروز آن موثر می دانند ناتوانایی حاصل از استئوآرتریت می‌تواند موجب بیکاری و در نتیجه کمبود درآمد می باشد.

❌ آب و هوای مرطوب درد آرتروز را در بسیاری از افراد مبتلا به آن افزایش می‌دهد.

از عوارض استئوآرتریت می توان به افسردگی اضطراب احساس درماندگی و محدودیت فعالیت های روزمره محدودیت شغلی و ناتوانی در شرکت در کارها و مسئولیت های روزمره شخصی و خانوادگی اشاره کرد با این حال اکثر افراد مبتلا به استئوآرتریت می‌تواند به زندگی فعال و سازنده ادامه دهند مصرف داروهای مسکن استراحت و ورزش برنامه‌های آموزشی و حمایتی یادگیری مراقبت از خود و بهداشت مناسب موجب توانایی بیمار برای انجام کارهایش می شوند

با این که استئوآرتریت به طور شایع در اثر ضربه ایجاد می‌شود غالباً در چند نفر از اعضای یک فامیل بروز می کند که این مسئله استعداد ابتلا به بیماری را می سازد در تعدادی از مطالعات نشان داده شده که میزان بروز بیماری در بین خواهر و برادرها و به ویژه در دوقلوهای همسان بیشتر است به نظر می‌رسد حداکثر  ۶۰ درصد موارد استئوآرتریت در نتیجه عامل ژنتیکی ایجاد می شود محققان همچنین احتمال تاثیر آلرژی ها عفونت ها یا قارچها را در ایجاد استئوآرتریت در دست بررسی قرار داده‌اند

تشخیص

تشخیص آرتروز به طور طبیعی به وسیله رادیو گرافی صورت می‌گیرد که در آن از دست رفتن غضروف اسکلروزه شدن سطح زیر غضرف ایجاد کیست های زیر غضروفی در اثر ورود مایع سینوویال داخل شکستگی های میکروسکوپی تحت فشار باریک شدگی فضای مفصلی بین استخوان های مفصلی و تشکیل خار 《اسپور》 استخوانی 《استئوفیت》 مشاهده میشود.

البته فیلم ساده رادیوگرافی غالباً هماهنگی خوبی با یافته‌های فیزیکی مفاصل مبتلا ندارند روش هایی مانند MRI آرتروسنتز کشیدن مایع مفصلی و آزمایش آن آرتروسکوپی در کنار بررسی دقیق چگونگی نشانه های مفصلی و ظاهر خود مفاصل موجب تشخیص میشود هنوز روشی برای تشخیص مراحل زودرس و بالقوه قابل درمان استئوآرتریت وجود ندارد در معاینه رفلکس ها و قدرت عضلانی کنترل می شود توانایی بیمار در زمینه راه رفتن خم شدن و انجام فعالیت‌های روزمره نیز مورد بررسی قرار می گیرد آزمایش خون به منظور سایر علل ایجاد کننده درد های مفصلی ضرورت دارد.

درمان

روند اُستئوآرتریت قابل شناسایی از نظر بالینی غیر قابل بازگشت است و درمان معمول آن شامل درمان دارویی یا مداخله های دیگری است که می تواند درد استئوآرتریت را کاهش دهند و در نتیجه عملکرد مفصل را بهبود بخشد درمان های محافظه کارانه مانند کنترل وزن استراحت و ورزش مناسب و استفاده از ابزارهای حمایتی مکانیکی معمولاً مفید واقع می‌شوند در آرتروز زانو استفاده از زانوبند از ساخت یا باکره در هنگام راه رفتن مفید است

ورزش منظم در صورت امکان به صورت پیاده روی و شنا توصیه می شود استفاده از گرمای موضوع قبل از فرسایش و به کارگیری کمپرس سرد پس از آن و نیز آرام سازی می تواند تسکین درد و التهاب کمک کنند گرما اغلب به شکل مرطوب التهاب و تورم را کاهش و گردش خون را بهبود می بخشد و تاثیر موضوعی دارد

کاهش وزن فشار وارد بر مفصل را کم می کند و پیشرفت آرتروز را به تاخیر می اندازد برای درمان طبی آرتروز از داروهای ضد درد مانند: استامینوفن در موارد خفیف تا متوسط داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند: ایبوپروفن، ناپروکسن، مفنامیک اسید، آسپرین، دیکلوفناک، ایندومتاسین.

تزریق موضعی کورتون یا هیالورونان و داروهای مهارکننده COX-2 چگونه جدید داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی هستند استفاده می‌شود

داروهای بازدارنده COX-2 (سیکلواکسیژناز-2) ضد التهاب های غیر استروئیدی جدیدی هستند که امروزه برای درمان آرتروز به کار می روند این داروها مانند سایر NSAID ها موجب کاهش التهاب می شوند ولی عوارض گوارشی کمتری دارند البته این داروها گاهی عوارض ناخواسته خفیف تا شدید ایجاد می کنند

از جمله آنها می‌توان به ضعف، اضطراب، عصبی شدن، افسردگی، گزگز اندام‌ها، تپش قلب، بی نظمی، ضربان قلب، افزایش فشار خون، سرگیجه، کاهش شنوایی، تاری دید، آب سیاه، گلوکوم، تهوع، استفراغ، یبوست، بی اشتهایی، خشکی دهان، سمیت کلیوی نارسایی کلیه، کم خونی، خارش قرمزی پوست، حساسیت به نور، التهاب حلق و سرفه اشاره کرد. نارسایی کلیه از عوارض مهم این گروه از داروها است از جمله این داروها می‌توان از سِلِکوکسیب ( سِلِبرِکس) والدکوکسیب (بکسترا) روفِکوکسیب (ویوُکس) نام برد.

از روش های زیر نیز در درمان استئوآرتریت استفاده میشود:

🔴 طب سوزنی ( در بعضی بیماران به ویژه افراد مبتلا به آرتروز زانو تاحدودی موثر واقع می شود)

🔴 درمان با مقدار کم لیزر (روش بدون درد و ارزان قیمت و بدون خطر و بی عارضه ای است ولی متاسفانه چندان تاثیری ندارد).

🔴 اُستئوپاتی ( نوعی فیزیوتراپی است که تحت نظر متخصص در آمریکا و انگلیس انجام می‌شود و بر کاهش درد کاهش تورم و بهبود تحرک و تاکید دارد و مطالعات اخیر تاثیر آن را به ویژه در آرتروز زانو نشان داده‌اند).

🔴 پرولوتراپی عبارت است از تزریق یک ماده محرک (مثل دکستروز) به منظور ایجاد واکنش التهابی حاد انجام می شود تا از این طریق بافت‌های آسیب‌دیده شامل رباطها و تاندونها و غضروف تقویت و ترمیم شوند این تزریق مانند تزریق کورتون یا هیالورونیک اسید دردناک است و ممکن است تا چند روز بعد موجب افزایش درد شود و به ندرت ممکن است عفونت ایجاد شود.

🔴 ورزش: درد آرتروز زانو یا مفصل ران در هنگام تحمل وزن بدن موجب فقدان فعالیت و کاهش تحرک و در نتیجه افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و چاقی میشود در اثر حرارت رو ضعف عضلات مربوط به مفصل مبتلا و تحلیل رفتگی آنها روی می‌دهد و در نتیجه مفصل در برابر آسیب و درد بیشتر از میزان ضعف قویاً با شدت درد مفصل و مقدار محدودیت فیزیک ارتباط دارد یکی از اجزای اصلی درمان آرتروز بهبود عملکرد عضلات اطراف مفصل مبتلا است.

لااقل در مورد آرتروز زانو کارآزمایی‌های نشان داده‌اند مرزه موجب کاهش درد و بهبود عملکرد فیزیکی می‌شود موثرترین رژیم های ورزشی عبارتند از تمرین های هوازی و یا مقاومتی.

تمرین های مقاومتی موجب تقویت عضلات مرتبط با مفصل مبتلا می شوند بعضی از ورزش‌ها ممکن است موجب افزایش درد مفصل شوند و بیمار نباید از آنها استفاده کند ورزش هایی که موجب تقویت عضلات نمی‌شوند و دامنه حرکت مفصل را بهبود می بخشند و ورزش های ایزومتریک عضلات را تقویت می‌کنند

ولی در دامنه حرکت قرار ندارم موثر نیستند تقویت کردن بصورت ایزوکینتیک و ایزوتونیک یت کردن در حالی که بیمار زانوها را در برابر مقاومت خمیاب باز‌میکند موثر واقع می‌شود ورزش های هوازی آبی و تمرین مقاومت در آب اغلب بهتر از تمرین‌های تحمل وزن مانند دویدن یا استفاده از تردمیل تحمل می شوند هر بیمار برای تعیین رژیم ورزشی مخصوص خود باید به فیزیوتراپیست مراجعه کند و سپس تمرین های توصیه شده را در منزل ادامه داد

توجه!: این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و برای استفاده از نسخه های آن  لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.

منبع:

انجمن پزشکی بریتانیا /  British Medical Association – Family Medical Encyclopedia

اتمام مقاله/