سرطان ریه و روش های درمانی آن

این محتوا درباره ی سرطان ریه و روش های درمانی آن به علاوه علایم، روش های تشخیص آن، پرتو درمانی و…است.همچین شما می توانید مقالات بیشتری را در وبلاگ کامجوطب مطالعه کنید.

سرطان ریه و روش های درمانی آن

سرطان ریه ( lung cancer ) عبارت است از رشد ۔ بافت بدخیم در یک یا هر دو ریه ، و یکی از همه گیر ترین انواع سرطان در سراسر دنیا است و ۲۹% از تمام موارد مرگ ناشی از سرطان ها را تشکیل می دهد ( ۳۱% در آقایان و ٪ ۲۶ در خانمها ) . در سال ۲۰۰۷ ، سرطان اولیه ریه ، ۱۱۴۷۶۰ مرد و ۹۸۶۲۰ زن را در ایالات متحده مبتلا نمود که ۶ ۸ ٪ از آنها طی ۵ سال از تشخیص ، جان خود را از دست دادند و در نتیجه ، این بیماری به عنوان اولین سرطان از نظر آمار مرگ ناشی از انواع سرطان ها در مردان و زنان شناخته شد میزان بروز سرطان ریه در ۵۵ تا ۶۵ سالگی به حداکثر می رسد .

🔴 اگرچه ۵ تا ۱۵ درصد از بیماران مبتلا به سرطان ریه ، در زمان تشخیص بدون علامت هستند و معمولا در هنگام انجام رادیوگرافی روتین قفسه سینه یا CT اسکن های غربالگری بیماریابی ) تشخیص داده می شوند ، اکثر بیماران تشخیص داده شده به دلیل وجود بعضی از نشانه های بیماری مراجعه می کنند .

بیش از ۸۰ % بیماران مبتلا به سرطان ریه در کمتر از ۵ سال از زنان تشخیص جان خود را از دست می دهند . سرطان ریه از نظر بافت شناسی به چندین نوع تقسیم می شود که مبحثی تخصصی و توضیح درباره آن از حوصله این کتاب خارج است . نشانه های هشداردهنده سرطان ریه عبارتند از :

افزایش سرفه در افراد سیگاری ، سرفه همراه با خون ، تنگی نفس کوششی ( تنگی نفسی که در هنگام ورزش و فعالیت بدنی روی می دهد ) ، خس خس سینه . درد ناشناخته و واضح قفسه سینه ، خشونت صدای مقاوم . عفونت های مکرر ریه و راههای هوایی ، کاهش وزن بی اشتهایی ، تورم صورت و گردن ، کاهش انرژی بدن و خستگی بیش از حد .

عوامل زمینه ساز سرطان ریه عبارتند از : اعتیاد به دخانیات ( هرچه سن شروع استعمال دخانیات پایین تر باشد ، احتمال بروز سرطان ریه بیشتر می شود )  آلاینده های هوای محل زندگی و محیط کار ( ازیست گاز رادون که گازی بی رنگ و بی بو است و از آزاد شدن اورانیوم در آب و خاک و بعضی مصالح ساختمانی پدید می آید ؛ اورانیوم ؛ و نیکل ) ، استعداد ژنتیکی ( ابتلا به

سرطان ریه در میان خویشاوندان نزدیک ، احتمال ایجاد این بیماری را افزایش میدهد ) ؛ عوامل ایمنی ( نارسایی در فرآیند ایمنی بدن از عوامل افزایش دهنده بروز سرطان ریه است ) ؛ سن افراد بالای ۶۰ سال بیشتر در خطر ابتلا به سرطان ریه قرار دارند ) .

علایم بالینی سرطان ریه برحسب رشد موضعی تومور ، تهاجم به ساختمانهای مجاور یا انسداد این ساختمان ها ، رشد در گره های لنفاوی ناحیه از طریق انتشار النفاوی ، رشد در نقاط دوردست پس از انتقال از طریق خون ، و آثار دوردست فرآورده های تومور متفاوت است .

دست اندازی ( متاستاز ) خارج سینهای سرطان ریه در اتوپسی ( نمونه برداری پس از مرگ ) بیش از ۵۰ ٪ افراد مبتلا به سرطان ریه نوع سلول سنگفرشی ، ۸۰ ٪ افراد مبتلا به نوع آدنوکارسینوم و کارسینوم سلول بزرگ و بیش از ۹۰ ٪ بیماران مبتلا به نوع سلول کوچک دیده میشود .

نقاط شایع متاستاز سرطان ریه عبارتند از : مغز استخوان ، کبد ، مغز استخوان ، گرههای لنفاوی ، نخاع و غده فوق کلیه دست اندازی سرطان ریه به مغز با علایمی مانند سردرد ، تهوع و نقایص عصبی مشخص می شود . علایم متاستاز سرطان ریه به استخوان ، عبارتند از : درد و شکستگی استخوان . علایم متاستاز سرطان ریه به مغز استخوان ، همان علایم کمبود رده های مختلف سلول های خونی هستند . علایم دست اندازی سرطان ریه به کبد عبارتند از :

بی اشتهایی ، درد ، انسداد مجاری صفراوی و اختلال عملکرد کبد . متاستاز سرطان ریه به غدد لنفاوی با بزرگ شدگی آنها مشخص می شود و بیشتر ، غدد لنفاوی بالای ترقوه ، زیربغل و کشاله ران گرفتار می شوند .

تشخیص

تشخیص بیماری به وسیله پزشک و با استفاده از رادیوگرافی ریه ، آزمایش خلط ، CT اسکن معمولی یا مارپیچی ، MRI ، نمونه برداری ( بیوپسی ) ، توموگرافی با نشر پوزیترون ( PET اسکن ) ، سونوگرافی ، آزمایش عملکرد ریه ، برونکوسکوپی ، آزمایش خون از نظر بررسی آنتی ژن و آنزیم های خاص تومورهای سرطانی ) .  استخوان ( برای تشخیص انتشار سرطان به استخوان ) و بعضی آزمایش های دیگر صورت می گیرد .

 درمان

درمان سرطان ریه برحسب مرحله بیماری و درجه بندی آن ، وجود یا فقدان متاستاز ، سن بیمار و وضعیت سلامتی وی تعیین و انجام می شود .

روش های مختلف درمان سرطان ریه عبارتند از :

جراحی :

چنانچه تومور بدخیم منحصر به ریه باشد می توان بخش کوچکی از آن را برداشت یا یک لوب کامل را خارج نمود یا مبادرت به برداشتن کامل یک ریه کرد . عوارض جانبی جراحی ریه عبارتند از : کم خونی ، دشواری تنفس و خواب آلودگی.

 شیمی درمانی:

برای از میان بردن یاخته های سرطانی پراکنده و پیشگیری از عود بیماری و مواردی که سرطان در بدن پخش شده تجویز می شود ، به کارگیری داروهای شیمیایی منجر به نابودی سلول های سرطانی می شود . عوارض شیمی درمانی عبارتند از : تهوع و استفراغ و ریزش موی سر و ابرو ، کاهش گلبول های سفید خون ، ضعف سیستم ایمنی و دفاعی بدن ، عفونت ، احساس درد خشکی دهان و پوکی استخوان ، سرگیجه و احساس سرما در بیمار ، اسهال و یبوست و سفتی و خشکی مفاصل از دیگر عوارض شیمی درمانی است.

 پرتودرمانی ( رادیوتراپی ) :

برای از میان بردن مستقیم ضایعه بدخیم ریه به کار گرفته می شود . در این روش تابش اشعه با انرژی بسیار زیاد . با آسیب رساندن به سلول های زنده منجر به مرگ آنها می شود . خستگی شدید ، افسردگی ، تهوع ، استفراغ ، بی اشتهایی و آسیب های عروقی و تنفسی از عوارض پرتودرمانی است .

همچنین پرتودرمانی ممکن است موجب سرکوب شدن سیستم خونساز بدن ، کاهش گلبول های سفید ، ضعف سیستم ایمنی بدن و سرانجام ، بروز عفونت شود .

درمان فوتودینامیک ( photodynamictherapy ) :

در این روش ، رنگ به داخل سیاهرگ تزریق و سپس در تمام بدن منتشر می شود . پس از چند روز به این رنگ تنهادر سلول های بدخیم باقی می ماند . سپس نور قرمز رنگ لیزری به سلول تابانده می شود و رنگ درون سلول سرطانی این نور را جذب می کند . این امر منجر به عکس العمل فوتوشیمیایی که ویرانگر سلول ها است می شود .

درمان بیولوژیکی یا مونولوژیک : مشتمل بر بازسازی . تحریک ، هدایت و تقویت سیستم طبیعی دفاعی بیمار است و در آن از آنتی بادی و هدایت سیستم دفاعی خود بیمار برای مبارزه با سرطان استفاده می شود . به کارگیری عواملی مانند اینترفرون ، سلول های دارای فعالیت ضد توموری و آنتی بادی های مونوکلونال که دارای آثار تداخل بقای سلول هستند ، رشد سرطان را کاهش می دهند .

استنت ( stent ) :

وسیله یا قالبی برای ایجاد تنفس مصنوعی در بیماران مبتلا به سرطان ریه است و در افرادی که دچار اختلال تنفسی هستند به کار می رود . سوزاندن تومور بدخیم با اشعه لیزر : در برخی موارد ، ضایعه بدخیم سرطان ریه موجب مسدود شدن حنجره میشود . در این موارد ، پزشک با سوزاندن ضایعه بدخیم به وسیله اشعه لیزر راه عبور هوا را باز می کند . این روش نمی تواند به طور کامل منجر به از بین رفتن ضایعه بدخیم شود ولی به تسهیل تنفس بیمار کمک می کند .

چگونه می توان از ابتلا به سرطان ریه پیشگیری کرد ؟

ممانعت از سیگار کشیدن کودکان و نوجوانان مؤثرترین روش پیشگیری از سرطان ریه است . در ۵ تا ۲۰ درصد داوطلبان ، برنامه های ترک سیگار موفقیت آمیز بوده است . تدابیر پیشگیرانه ای مانند دوری از آلاینده ها و عدم استعمال دخانیات بهترین روش پیشگیری از ابتلا به سرطان ریه هستند .

پیشگیری شیمیایی ، رویکردی آزمایشی برای کاهش سرطان ریه به شمار می آید و هنوز هیچ نوع فوایدی در ارتباط با استفاده از این روش به اثبات نرسیده است . دو ماده شناخته شده مورد استفاده برای پیشگیری شیمیایی ، یعنی ویتامین E و بتا – کاروتن ، در عمل ، احتمال بروز سرطان ریه در سیگاری های قهار را افزایش داده اند .

 🔻 قدرت نیکوتین در ایجاد اعتیاد ، با قدرت اعتیادزایی هرویین برابر است .

🔸هنگامی که علایم و نشانه های سرطان ریه ظاهر می شوند ، اکثرا بیماری به مرحله پیشرفته رسیده است .

 بهداشت محیط

تحقیقات جدید نشان داده اند که گاز بی رنگ و بی بوی رادون که در بسیاری از منازل و محل های کار یافت می شود می تواند احتمال بروز سرطان ریه را افزایش دهد . رادون ، عنصر رادیواکتیوی است که به سختی می توان آن را شناسایی کرد .

این گاز ، از واپاشی طبیعی اورانیوم ایجاد می شود و می تواند در ساختمانها تجمع یابد و از راه شکاف های موجود در زیرزمین نشت کند و از چشمه های آب گرم متصاعد شود . بعضی از کشورهای توسعه یافته مانند سویس و آلمان تحقیقاتی در زمینه تهیه نقشه های مشخص کننده مناطق دارای رادون زیاد و رادون کم انجام داده اند ولی هنوز این اطلاعات در بسیاری از کشورها وجود ندارد .

باید راهبردهایی برای جلوگیری از هجوم گاز رادون به منازل اندیشیده شود . به عنوان مثال باید زیرزمینها را با ورقه های نازک پلاستیکی پوشاند .

غلظت رادون در هوای محیطهای سربسته در خاورمیانه در کمترین میزان و در بعضی کشورهای اروپا که دارای ذخایر زیاد اورانیوم در زیرزمین هستند در بیشترین حد است . مقامات کمیته علمی سازمان ملل درباره آثار تشعشعات اتمی ( -UN SCEAR ) اعلام نموده است که قوانینی را در زمینه پایین آوردن سطح توصیه شده رادون در منازل و محیط کار ارایه خواهد کرد .

وضع قوانین مخصوص برای پاکسازی محیط زیست و به ویژه فضاهای بسته و محل کار ، از طریق ممانعت از استعمال دخانیات میتواند تا حد زیادی موجب پیشگیری از ابتلا به سرطان ریه شود .

پرسش و پاسخ

 تومورهای خوش خیم ریه کدامند ؟

مجموعا کمتر از ۵ % تمام تومورهای اولیه را تومورهای خوش خیم ریه تشکیل میدهند و عبارتند از آدنوم برونکیال و هامار توما و یک گروه از تومورهای خوش خیم بسیار نادر . این تومورها می توانند به شکل توده های مرکزی تظاهر کنند و موجب انسداد راه هوایی ، سرفه ، خلط خونی و پنومونیت شوند . ممکن است

این تومورها در رادیوگرافی دیده شوند یا نشوند ولی معمولا به وسیله برونکوسکوپی فیبراپتیک قابل دسترسی و تشخیص هستند . ممکن است  این تومورها بدون علایم باشند . در تمام موارد ، باید وسعت عمل جراحی را در هنگام انجام عمل مشخص نمود و معمولا از یک روش محافظه کارانه همراه با بازسازی متناسب استفاده می شود .

توجه!: این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و برای استفاده از نسخه های آن  لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.

منبع:
انجمن پزشکی بریتانیا /  British Medical Association – Family Medical Encyclopedia

اتمام مقاله/