آسم و راه های درمانی آن با طب مکمل

این محتوا راجع به آسم و راه های درمانی آن با طب مکمل و جایگزین، راه های تشخیص آن، عوامل مستعد کننده آسم و…است. همچین شما می توانید مقالات بیشتری را در وبلاگ کامجوطب مطالعه کنید.

آسم و راه های درمانی آن با طب مکمل

آسم

آسم واژه ای یونانی به معنی نفس زدن است و به اختلال مزمن گفته می‌شود که دستگاه تنفس را مبتلا می سازد و موجب می‌شود گاهی راه‌های هوایی دچار تنگی و التهاب و با مقدار زیادی مخاط پوشیده شوند آسم موجب بروز حملات، خس‌خس و تنگی نفس میشود هنگامی که فرد مبتلا به آسم و ذرات محرک را استنشاق می کند.

دستگاه ایمنی بدن پیش از حد فعال می‌شوند و هیستامین تولید می‌کنند و در نتیجه راه های هوایی فرد تنگ و متورم می شوند هیستامین نوعی آمین است که در تمامی بافت های بدن یافت می شود هیستامین باعث اتساع مویرگ ها و در نتیجه افزایش نفوذپذیری آن ها کاهش فشار خون انقباض اکثر عضلات صاف افزایش ترشح اسید معده و تسریع ضربان قلب میشود.

آسم هنگامی روی می دهد که مسیرهای اصلی عبور هوا از ریه ها یعنی لوله های برونش ملتهب شوند عضلات دیواره های برونش منقبض می شوند و سلولهای ریه مخاط زیادی تولید می کنند و این مخاط راه های هوایی را تنگ میکنند علایمی که از خس خس خفیف تا تنگی نفس شدید متغیرند ایجاد می شود.

عوامل مستعد کننده آسم عبارتند از:

سیگار کشیدن تمایل ژنتیکی عدم تحمل نسبت به بعضی غذاها و رژیم غذایی حاوی مقادیر کم اسیدهای چرب.

عوامل برانگیزاننده آسم عبارتند از:

عوامل محرک مثل گرده گیاهان یا هوای آلوده تماس با پرندگان و یا حیوانات دارای مو یا پشم استرس مصرف داروهای مسدودکننده بتا مثل پروپرانولول و بعضی داروهای دیگر تماس با هوای سرد ورزش و عفونت های تنفسی.

به نظر نمی‌رسد آلودگی هوا در ایجاد اولیه آسم نقش داشته باشد ولی موجب تشدید آسم یا برانگیخته شدن حمله آسم می‌شود طی حمله آسم دستگاه ایمنی نسبت به ماده استنشاق شده واکنش نشان می دهد و ایمونوگلوبولین (E (IgE

که نوعی پادتن آنتی بادی است تولید می‌کند. IgE آزاد شدن هیستامین در لایه مفروش کننده راه های هوایی و در نتیجه موجب التهاب و ترشحات مخاطی اضافی می توانند راه های هوایی کوچکتر را مسدود کنند حملات خس‌خس و تنگی نفس ایجاد شده چند ساعت یا چند روز طول میکشد و بسیار طاقت فرسا و در بعضی موارد کشنده هستند و بعضی افراد به ویژه کودکان را برخی افراد فامیل آنها آسم در اثر تماس با آلرژن هایی مانند گرده گیاهان، هیره ها (مایت ها)ی موجود در گرد و غبار منازل پوسته بدن حیوانات و یا باشیوع  کمتر در اثر مصرف بعضی غذاها یا افزودنی های مواد غذایی برانگیخته می شود این نوع حمله آسمی ممکن است همراه با تب یونجه و اگزما بروز کند.

در برخی موارد نخستین حمله آسم در اثر یک عفونت تنفسی برانگیخته می‌شود در تعدادی از افراد آسم شغلی دیده می شود که علت آن تماس با موادی مانند چسب ها رزین ها لاتکس و رنگهای اسپری محل کار است.

برای تسکین فوری حمله آسم چه باید کرد؟

🔴استفاده از اسپری اینهالر تسکین دهنده تجویز شده به وسیله پزشک ترجیحاً با استفاده از آسم یار محفظه مخصوصی که روی اینهالر نصب می‌شود تا از اتلاف دارویی اسپری شده پیشگیری کند.

🔴 حفظ خونسردی و آرامش و دراز نکشیدن در طول حمله.

🔴 تنفس آهسته برای مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه و در صورت برطرف شدن نشانه های بیماری ادامه دادن به فعالیت.

🔴 اعزام بلافاصله بیمار با آمبولانس به بیمارستان یا مرکز درمانی در صورت ادامه یافتن علائم شدید بیماری پس از مصرف چند دوز دارو تا هنگام رسیدن آمبولانس باید هر چند دقیقه یک بار از اینهالر استفاده شود

🔴 استنشاق دارو راه موثری برای درمان آسم است زیرا از این طریق مواد شیمیایی به سرعت به راه‌های هوایی می رسند و مقدار بسیار کمی از آنها وارد جریان خون می شود و در نتیجه عوارض جانبی کمی بروز می کند.

تشخیص

تشخیص بیماری به وسیله پزشک و بر اساس شرح حال کامل معاینه و انجام آزمایش های عملکرد ریه شامل اسپیرومتری و پیک فلومتری  صورت می‌گیرد.

اسپیرومتر وسیله‌ای است که برای اندازه گیری میزان تنگ شدگی لوله های برونش و حجم هوای بازدمی پس از یک دم عمیق و نیز سرعت خروج هوا از ریه به کار می رود و ابزاری تخصصی است که در بیمارستان مورد استفاده قرار میگیرد. پیک فلومتر وسیله ای است که در منزل برای کمک به اندازه گیری افزایش میزان انسداد ریه قبل از ایجاد علائم مورد استفاده واقع می شود و چنانچه نتایج به دست آمده کمتر از حد طبیعی باشند

نشانه در راه بودن حمله آسم است در بخش اورژانس ممکن است برای تشخیص از کاپنوگرافی چه مقدار دی اکسید کربن بازدم را اندازه گیری می کند همراه با اکسیژن سنجی ضربانی پالس اکسیمتری مقدار اکسیژن محلول در خون را نشان می دهد برای تعیین حمله آسم و نیز پاسخ به درمان استفاده می شود.

درمان

اینهالر سالبوتامول برای تسکین علایم آسان تجویزمیشود سالبوتامول از داروهای مستعد کننده کوتاه‌مدت برونش است و عضلات راه‌های هوایی را شل میکند تا هوا بتواند با سهولت بیشتری وارد دستگاه تنفس و از آن خارج شود معمولاً این نوع داروها طی ۵ تا ۱۰ دقیقه بعد از استنشاق اثر می کنند و سرشان فقط چند ساعت باقی می ماند ممکن است این نوع متسع کننده برونش برای زمان قبل از انجام ورزش و فعالیت بدنی تحویز شود.

داروهای دیگری که معمولاً کورتون های استنشاقی هستند یکی از آنها اینهالر بکلومتازون است نقش ویژگی را ندارند و می توان از آنها به طور روزانه برای کاهش التهاب لایه‌های مفروش کننده راه های تنفسی استفاده کرد و احتمال تمام شدن این راه‌ها را در پاسخ به عوامل برانگیزاننده کاهش داد می‌توان از داروهای متسع کننده طولانی اثر برونش مانند سالمترول استفاده کرد. اثر این داروها تا ۱۲ ساعت باقی می ماند داروهای ضد لکوترین نیز در حملات مقاوم تجویز می شوند.

لکوترین به گروهی از ترکیبات فعال از نظر بیولوژیک گفته می شود که از اسید آراشیدونیک مشتق می شوند و به عنوان تنظیم کننده واکنش های آلرژیک و التهابی عمل می کنند داروهای ضد لکوترین موجب کاهش یا بی اثر شدن لکوترین ها میشوند آنها در طول حمله آسم از ریه ها آزاد می شوند و با ایجاد التهاب در لایه مفروش کننده راههای هوایی، خس خس، تنگی نفس و ایجاد خلط را به دنبال می‌آورند از جمله داروهای ضد لکوترین باید از مونته لوکاست و زفیر لوکاست نام برد.

معمولاً این داروها همراه با داروهای دیگر مانند کورتون استنشاقی به منظور کمک به پیشگیری از حمله آسم نیز به کار می روند استفاده روزانه از کرومولین یا نِدوکرومیل استنشاقی به پیشگیری از حملات خفیف تا متوسط آسم و نیز پیشگیری از آسم برانگیخته شده در اثر ورزش کمک می کند ممکن است دوره های از درمان با کورتون خوراکی برای کنترل لازم بسیار شدید تجویز شود.

حذف غذاهای آلرژی زا به ویژه در کودکان واند موجب درمان دارویی شود مصرف روغن ماهی می‌تواند به بهبود آسم کمک کند زیرا در ارتباط با عدم تعادل اسید های چرب رژیم غذایی ایجاد می‌شود و خوردن مارگارین و روغن نباتی و خوردن هفته ای حداقل دو قطعه ماهی چرب مثل سالمون یا ماکرل به بهبود آسم کمک می کند

⚠️توجه❌

داروهای مورد استفاده در آسم ممکن است باعث بروز عوارض جانبی شان در این باره با پزشک مشورت نمایید افراد مبتلا به آسم باید از مصرف داروهای مسدودکننده بتا مثل پروپرانولول آسپرین و داروهای ضد التهاب مانند ‏ایبوپروفن خودداری کنند.

باید روزانه ۳۰۰ میلی گرم روغن ماهی بخورند رژیم غذایی کم نمک ۵ تا ۶ گرم در روز ممکن است به کاهش نشانه‌های آسم کمک کند زیرا به نظر می رسد نمک طعام پاسخ راه های هوایی به هیستامین را افزایش می‌دهد و موجب افزایش انقباض این راه می شود مصرف مواد سرشار از آنتی اکسیدان ها می تواند به بهبود آسم کمک کند

این مواد به مقدار زیاد در میوه ها و سبزیجات یافت می شوند مصرف روزانه ۵۰۰ میلی گرم تا ۱ گرم ویتامین C و 100 گرم میکروگرم سلنیوم که هر دو آنتی اکسیدانهای پرقدرتی هستند در بزرگسالان مفید واقع می‌شود این مقدار در کودکان بازنشر کیلوگرم به نصف کاهش می یابد مصرف منیزیم به بهبود است و کمک می کند منیزیم در آجیل دانه ها و غلات کامل یافت می شود.

✅تغذیه با شیر مادر به کاهش خطر آسم کودکان کمک می کند.

درمانهای مکمل و جایگزین

از هومیوپاتی با روش های مختلف، گیاه درمانی غربی (با استفاده از داروهایی مانند لوبلیا، افدرا، والکامپان، گیاه گزنه و برگ گیاه گینکوبیلوبا) طب سنتی کشور چین برای درمان آسم استفاده می شود. طب بالینی از موثر بودن طب سوزنی در آسم حمایت می‌کند ولی کارآزمایی‌های بالینی قابل اعتماد زیادی در این باره وجود ندارند دستکاری بافت نرم ( دستکاری عمقی ماساژ مانند) می‌تواند عضلات تنفسی را شل کند و مهره ها و دنده ها را به حرکت درآورد و در نتیجه موجب آسانتر شدن تنفس شود و متخصصان اُستئوپاتی، کایروپراکتیک یا فیزیوتراپی می‌توانند از کاری بافت نرم را انجام دهند.

عصب واگ عصب شماره ۱۰ جمجمه ای که از گردن عبور می‌کند شاخه‌های دارد که بر عملکرد تنفسی اثر می‌گذارند تحریک این اثر به طبیعی شدن فعالیت بیش از حد اعصاب دخیل در آسم کمک می‌کند و دستکاری تخصصی مهره های پشتی و اولین مفصل مهره گردنی بر فعالیت عصب واگ اثر می‌کند و موجب شل شدن دیافراگم و کمک به از بین رفتن نشانه های آسم می‌شود انجام ماساژ چنانچه به طور منظم صورت گیرد می‌تواند نشانه‌های استرس و در نتیجه علایم آسم را کاهش دهد.

ورزش موجب تعادل تنفس و افزایش حرکت هوا در ریه ها و در نتیجه بهبود اکسیژن رسانی میشود.

انجام دم آهسته از راه بینی و سپس کم کردن لبها مانند حالت سود زدن یا باد کردن بادکنک و انجام به بازدم آهسته از راه دهان به نحوی که ۴ تا ۶ ثانیه طول بکشد چنانچه برای مدت چند دقیقه در هر روز تمرین شود عملکرد تنفس را بهبود می بخشد یوگا چنانچه همراه با تمرین های تنفسی مراقبه مدیتیشن انجام می شود به درمان آسم کمک می کند.

✅⁉️ درمان استرس در افراد مبتلا به آسم به نحو بسیار موثر موجب کنترل آسم می‌شود آموزش اتوژنیک میتواند برای بهبود آسم مفید باشد. در این برنامه ۶ تمرین ذهنی برای آرام سازی ارادی به بیمار آماده می شود به جای این کار می توان از مراقبه مدیتیشن استفاده نمود.

توجه!: این مطلب صرفا جنبه آموزشی دارد و برای استفاده از نسخه های آن  لازم است با پزشک یا متخصص مربوطه مشورت کنید.

منبع:

انجمن پزشکی بریتانیا /  British Medical Association – Family Medical Encyclopedia

اتمام مقاله/